معرفی اورامان تخت - دیدنی های کردستان - هتل داوینکو
اورامانات کجاست؟
اورامان (به کردی: هه‌ورامان) که نام منطقه ی کوهستانی در غرب کشور و شرق عراق می باشد که ساکنان آن منطقه کُرد هستند و به گویش هورامی که یکی از شاخه‌های زبان گورانی می باشد سخن می گویند. قدمت سکونت در این منطقه به پیش از تاریخ برمی‌گردد که کشف قبلیه های اورامان وجود حاکمیت آشوریان، مادها، هخامنشیان و یونانیان را تأیید کرده است. اورامان یکی از روستاهای پلکانی ایران است و نمونه ای از ماسوله گیلان به حساب می آید.
بیشتر بخوانید: معرفی رودخانه سیروان کردستان
قدیمی ترین آثار سکونت انسان در بررسی ها و کاوش های باستان شناسی در اطراف روستای هجیج پیدا شده و مربوط به دوران پارینه سنگی است و براساس گزارش باستان شناسان بیش از ۴۰ هزار سال تا حدود ۱۲ هزار سال قدمت دارند. معماری پلکانی اورامان تخت و خانه های دیدنی و جذاب آن، روستا را به شکل هرمی درآورده است که در راس این هرم قلعه ای باستانی قرار گرفته.
در منطقه اورامانات که بین دو استان کردستان و کرمانشاه واقع شده دارای کوه ها و رودهای خروشان است. داشتن عوامل طبیعی دره هایی را شکل داده که ساکنان اورامانات، هزاران سال در تعامل با طبیعت زندگی کرده و این تعامل را می توان در باغ های پلکانی، معماری پلکانی زندگی هوار نشینی (کوچ گاه های موقت)، جشن ها و آیین های اصیل، صنایع دستی منحصر بفرد منطقه و… مشاهده کرد.
معرفی اورامانات
این منطقه حدود ۷۰۰ روستا، شهر و شهرستان از جمله سروآباد، سنندج و کامیاران در استان کردستان و شهرستان های روانسر، پاوه، جوانرود و ثلاث باباجانی در استان کرمانشاه است. اورامانات در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده و بیست و ششمین اثر جهانی ایران می باشد
روستای اورامان تخت که در منطقه اورامانات قرار دارد، جزء زیبا‌ترین مناطق کوهستانی ایران و همینطور مناطق دیدنی استان کردستان است. رودخانه های سیروان و لیله که از میان این روستا عبور می کند، طراوت و شادابی را به این منطقه می بخشد. این دو رودخانه در منطقه ای از مرز مشترک کشور ایران و عراق، که به نام دروله مشهور است به یکدیگر متصل می شوند.
اورامان یکی از مناطق گردشگری زیبای ایران است که هر ساله گردشگران بسیاری از داخل و خارج از ایران، چه در قالب تورهای کردستان و چه به صورت مستقل، از این منطقه بازدید می کنند. در سال های گذشته به تعداد گردشگران خارجی این منطقه رویایی افزوده شده که اکثر آن ها از کشورهای اسپانیا و آلمان به اورامان بوده‌اند.
اورامانات به چه معنی است؟
بیشتر بخوانید: معرفی مسجد دو مناره سقز
به اورامان, هورامان هم می گویند. اورامان (اورامان تخت) از دو بخش هورا و مان تشکیل شده است. بسیاری بر این عقیده‌اند که هورا همان اهورا بوده است. به این شکل اهورامان یعنی خانه اهورامزدا و اگر هورامان را برگرفته از هور اوستایی در معنای خورشید و مان را در معنای خانه بدانیم، معنای آن خانه و جایگاه خورشید است.
مردم اورامان بر این باورند که در گذشته منطقه اورامان یکی از شهرهای بزرگ منطقه و دارای مرکزیت و حکومت بوده است. در سال های گذشته کاوش هایی که توسط باستان شناسی در اورامان انجام شد سابقه آن را ۶ هزار سال و مربوط به دوره مس دانستند. در اورامان کتیبه ای وجود دارد که به دوران آشوری برمی گردد و این می تواند سند دیگری بر باستانی بودن منطقه باشد. بعضی از افراد به این معتقدند که سابقه مرکزیت شهری اورامان به دوره ساسانیان می رسد.
تاریخچه روستای اورامانات
در این دوره تاریخی، وسایل انسان های غارنشین، باقی مانده اجاق و تعدادی استخوان که شبیه به اسکلت بز کوهی است، در غارهای مرو و گیلان پیدا شده است. البته تعدادی استخوان های انسان های نئاندرتال در غارهای شانیدر و بیستون کشف شده است که گفته شده قدمت شان به بیش از ۴۰ هزار سال می رسد. با گذر زمان افرادی به این دهکده مهاجرت می کنند که بازمانده آن ها در غاری به نام کناچه یافت شده است.
محققان در نزدیکی دهکده روآر مدارکی از جمله یک گور بزرگ از جنس سنگ با سقفی به صورت گنبدی و تعدادی خانه را پیداکرده اند که مشخص می کند انسان هایی در عصر آهن در این ناحیه زندگی می کردند و قدمت آن ها به بیش از ۳۰۰۰ هزار سال تخمین زده شده. این موارد پیدا شده از قدیمی ترین آثار این منطقه به حساب می آید و معماری آن به ناحیه غرب زاگرس مربوط می شود.
آب و هوا و پوشش گیاهی اورامانات
بیشتر بخوانید: آشنایی با سنگ نبشته اورامان
به دلیل شرایط کوهستانی بودن این روستا و دشت های سرسبز و چشمه های جوشان آب و هوا در بهار و تابستان خنک بوده و در زمستان هوا بسیار سرد می باشد. این منطقه چشمه‌ها و چراگاه‌های بسیاری دارد. در دامنه کوه‌های اورامان باغ‌های زیبایی وجود دارد که سبب شده دامداری در کنار باغداری پیشه اصلی مردم شهر باشد.
در این منطقه گونه های جانوری و گیاهی بسیاری قابل مشاهده می باشد. درخت های بلوط، پسته وحشی، گردو و انجیر از درخت‌های این منطقه و گیاهان ریواس، کنگر، ترشکه و... نیز از پوشش‌های گیاهی این منطقه هستند.
این سرزمین زیبا علاوه بر کوهستانی بودنش، جنگل های بزرگ و سرسبزی دارد و درختانی نظیر بلوط، زالزالک و گلابی وحشی در این جنگل ها قد علم کرده و زیبایی این منطقه را دوچندان کرده‌اند. به نظر می‌رسد اهالی این منطقه از قدیم تابه‌حال، برای گرم کردن خانه ها و طبخ غذا از چوب درخت های این جنگل ها استفاده می کرده اند.
مردم اورامانات
اورامان تخت در ابتدا یک روستا بود، که در سال های گذشته با داشتن ۵۴۰ خانوار و جمعیت ۲۸۰۰ نفری در سال ۱۳۹۰ به مرکز بخش تبدیل شد. مردم اورامان مسلمان هستند و مذهب آن‌ها سنی است.
مردمان اورامان لباس های محلی کردی مخصوص به خود را دارند. مردان کرد این منطقه چوخه، پانتول، ملکی شال، دستار، فرنجی و کله‌بال و زنان آن جانی، کلنجه، شال، کلاه و کلله می پوشند. این لباس ها با زیورالات تزیین شده و رنگ های خاصی دارند. صنایع دستی شهر اورامان گلیم، سجاده، نمد، گیوه، ظرف های چوبی و... است.
مراسم پیرشالیار در اورامانات
بیشتر بخوانید: معرفی بزرگترین غار در ایران
اورامان تخت علاوه بر این که جاذبه های طبیعی و معماری جذابی دارند دارای جاذبه های معنوی خاصی از جمله کوچ‌های ییلاقی و مراسم سالانه پیر شالیار در زمستان است. اهالی اورامان در این مراسم با پوشیدن لباس های کردی و موسیقی های محلی و مراسم خاص پختن آش و... را برگزار می کنند. پیر شالیار یکی از بزرگان منطقه اورامان بوده که به ترویج اسلام در این منطقه مشغول بوده است و مردم برای بزرگداشت او هر ساله دو مراسم در دو فصل سال برگزار می کنند.
در این آداب و رسوم، ریشه هایی از باورهای زرتشتی و باستانی دیده می شود که نشان از قدمت تاریخی اورامان و ماندن رسوم خاص باستانی این منطقه در اذهان تاریخی مردم دارد. مقبره پیر شالیار که از مریدان عبدالقادرگیلانی بوده است، در انتهای جاده آسفالته اورامان قرار دارد. در این مراسم ذبح دام قربانی، دف زنی، نوعی رقص، خوردن آش، و شب‌نشینی و خواندن شعر و دعا رواج دارد.
جاهای دیدنی اورامانات
بهترين مسير و دارای چشم انداز برای ديدن شکوه و زيبایی سيروان فاصله بين روستاهای اسپريز تا هجيج است كه به‌علت قرارگيری جاده شنی در راستای رودخانه دارای ايستگاه های مهم و باارزش بصری فوق العاده برای فراغت، عكاسی و تصويربرداری است. اين رودخانه به دلیل خروشان بودنش، محلی مناسب برای تمرين و مسابقات قايقرانی داخلی و خارجی نیز می باشد.
بهترین موقع برای سفر به اورامانات
دیدن زیبایی های اورامان در هر فصلی از سال می تواند دلپذیر و دیدنی های خاص خود را داشته باشد. اما اردیبهشت را باید از بقیه ماه ها جدا کرد، زیرا جذابیت اورامان در اردیبهشت دوچندان می شود و تصویری که این ماه از فصل بهار در اورامان دیده می شود، باورنکردنی و رویایی است. این منطقه در فصل بهار شبیه به بهشت می شود.